Grant Thornton vừa công bố báo cáo khảo sát Triển vọng Đầu tư tư nhân 2019 tại thị trường Việt Nam và chỉ ra hàng loạt những mối quan ngại của doanh nghiệp tư nhân trong việc gọi vốn từ các nhà đầu tư bên ngoài.
Đây là nghiên cứu thường niên dựa trên kết quả khảo sát các đối tượng đang hoạt động trong lĩnh vực đầu tư tư nhân, bao gồm 23% là nhà đầu tư và các quỹ đầu tư; 29% là công ty tư vấn, 29% là doanh nghiệp tư nhân, 9% là công ty chứng khoán và các đối tượng khác. Theo Grant Thornton, đa phần các chủ doanh nghiệp tư nhân có 4 lo ngại lớn về các mâu thuẫn tiềm ẩn với các nhà đầu tư tiềm năng trong quá trình gọi vốn.
Mâu thuẫn về tầm nhìn và chiến lược: Đây là vấn đề quan tâm hàng đầu của các công ty tư nhân. Các chủ doanh nghiệp thường đã vạch sẵn tầm nhìn và chiến lược dài hạn cho tổ chức của mình. Tuy nhiên, việc các nhà đầu tư tiềm năng có đồng tình với các kế hoạch này không sẽ tạo ra nhiều ảnh hưởng sâu sắc đến việc huy động vốn.
Các điều khoản ràng buộc hà khắc: Để bảo vệ mình khỏi rủi ro thua lỗ, các quỹ đầu tư sẽ đưa ra các điều khoản và điều kiện ràng buộc chặt chẽ về kết quả kinh doanh (như doanh thu, lợi nhuận, EBITDA), cam kết về thời gian gắn bó của nhân sự chủ chốt. Việc không đạt được những cam kết này có thể kích hoạt quyền chọn bán, có thể sẽ trở thành một lựa chọn tài chính vô cùng bất lợi cho các chủ sở hữu.
 |
|
Các công ty dược Việt Nam là một trong những nhóm ngành thu hút sự quan tâm của nhà đầu tư tư nhân. |
Bị chia sẻ quyền lực: Khó khăn trong việc chia sẻ quyền lực là mối lo ngại thứ hai của các doanh nghiệp gọi vốn. Vấn đề này thường xảy ra khi các nhà sáng lập là trung tâm quyền lực của doanh nghiệp. Việc chia sẻ quyền lực này với các nhà đầu tư mới không phải là một quá trình dễ dàng, đòi hỏi sự cởi mở, tin tưởng cũng như một cơ chế ủy quyền rõ ràng ngay từ những ngày đầu tiên.
Áp lực công bố thông tin: Đòi hỏi quá mức trong việc công bố thông tin tài chính và phi tài chính là một mối lo ngại quan trọng khác của các chủ sở hữu công ty tư nhân. Điều này có thể do việc đã quen với cách thức duy trì thông tin không đầy đủ và công khai trong quá khứ. Tuy vậy, tính minh bạch là một yếu tố cốt lõi mà các doanh nghiệp tư nhân Việt Nam cần chuẩn bị và cải thiện.
Grant Thornton cho biết thêm có 5 hình thức gọi vốn mà doanh nghiệp Việt thường áp dụng hiện nay. Đó là: IPO (phát hành cổ phiếu lần đầu ra công chúng); vay người thân, bạn bè; huy động vốn từ quỹ đầu tư mạo hiểm; huy động vốn từ quỹ đầu tư tư nhân và vay ngân hàng.
Vay ngân hàng được lựa chọn là hình thức huy động vốn phổ biến chiếm tỷ lệ 37%. Đây là hình thức truyền thống và đơn giản nhất đối với các công ty tư nhân dù bối cảnh lãi suất cho vay được kỳ vọng sẽ gia tăng.
Gọi vốn từ quỹ đầu tư tư nhân và quỹ đầu tư mạo hiểm lần lượt xếp ở các vị trí tiếp theo. Sự xuất hiện ngày càng nhiều của các quỹ nội địa và quốc tế giúp các doanh nghiệp tư nhân ở Việt Nam có nhiều sự lựa chọn hấp dẫn hơn.
Huy động vốn từ các quỹ đầu tư thường "tốn kém" hơn các hình thức truyền thống khác, song đổi lại, các công ty tư nhân sẽ có cơ hội tiếp cận với nguồn kinh nghiệm dồi dào và mối quan hệ sâu rộng trong ngành của các nhà đầu tư. Cuối cùng, chỉ 5% công ty tư nhân được hỏi lựa chọn hình thức IPO để huy động vốn.
Hà Thanh
Nguồn: vnexpress.net
